Ağızdan aldığımız ilaçlar için doktorumuz veya eczacımız aç karnına içilecek veya tok karnına içilecek derler. Bunun ne önemi var. Gerçekten aç veya tok içmek neyi değiştirir. 

Öncelikle yiyecekler vücudumuzda ne yapıyor ona bakalım. Bir şeyler yediğimiz zaman yiyecekler midemize gittiğinde mide asit seviyesi artar, safra salınır, barsak hareketliliği artar, bağırsaktaki kan akışı artar. Bütün bu fizyolojik değişiklikler de bağırsaktan emilerek kan dolaşımına geçen ilaç miktarını etkiler. Alınan ilaç istenen, beklenen ölçüde emilebilir, ya da daha az emilir.  İlacın yeterli etkiyi göstermesi için istenen oranda kana karışması beklenir, bunun için de bağırsaklardan iyi emilmelidir, iyi emilmesi için de aç veya tok kanına mı içeceğimizi bilmemiz ve ilacı ona göre almamız gerekir. 

Peki burada “aç karnına” veya “tok karnına” derken neyi kastediyoruz?

Aç Karnına İçmek: İlaç aç karnına içilecek deniliyorsa bu herhangi bir şey yemeden 1 saat önce veya yedikten 2 saat sonra demektir. “Aç karnına” bir ilaç almak için, son iki saat içinde yemek yemediğinizi kontrol edin ve etikette aksi belirtilmedikçe veya hekiminiz aksini önermedikçe, ilacı aldıktan sonra tekrar yemek için bir saat bekleyin.  

Tok karnına içmek: Tok karnına içmek demek yemeğe başlarken, yemeğin bitiminde veya yemek sırasında içmek demektir. Her birinde de ilaçla yemek midede beraberdir. Etikette “yemekle birlikte veya sonra alın” yazıyorsa, ilacın yemek sırasında veya yemekten sonraki yarım saat içinde alınması gerektiği anlamına gelir.

Neden aç karnına:

• Çünkü ilacın emilimi etkilenir: Mide, bağırsak salgılarındaki ve sindirim sürecindeki değişiklikler bir ilacın etkinliğini azaltabilir. Bir şeyler yemek mide asit salgısını artırır demiştik. Bazı ilaçlar bu asidik koşullara maruz kaldıktan sonra daha az etkili olabildikleri için veya emilimleri azaldığı için aç karnına alındıklarında çok daha iyi emilirler ve etkili olurlar.
• İlacın etkinliği değişir: Bazı yiyecek veya içecekler ilaçla aynı zamanda alındıklarında ilacın etkinliğini azaltıcı veya artırıcı etki gösterebilirler. Mesela süt ve süt ürünleriyle alındıklarında bazı ilaçların etkisi yok olur veya greyfurt bazı başka ilaçlarla etkileşime girip ilacın etkinliğini artırıp yan etkilerin ortaya çıkışına neden olabilir.

Neden tok karnına:

• Çünkü ilacın emilimi etkilenir: Bazen ilacın yeterince emilmesi için bağırsakta veya midede yiyeceğe ihtiyaç vardır. Yemekten sonraki fizyolojik değişiklikler vücut tarafından emilen ilaç miktarını artırır çünkü bu ürünün emilmesi için asidik bir ortama ihtiyaç vardır.
• Mideye rahatsızlığı önler: Tok karnına içmek bazen ilacın mideye zarar vermemesi içindir, mide ülseri, hazımsızlık, mideyi tahriş etmesi gibi ilaca ait istenmeyen etkileri önlemek için tok karnına alırız. Bazen de bazı yan etkiler örneğin bulantı, kusma, ilacı yemek sonrası alınca azalır.
• İlacın etkisi yediklerimiz üzerinedir, bazı sindirime yardımcı enzim ilaçları gibi. Ayrıca bazı şeker hastalığı ilaçlarının kan şekerinin ani düşmesi veya çıkmasını önlemesi için yemekle beraber alınması gerekir.

Sonuç olarak ilacınızın yeterli ve doğru etki göstermesi ve yan etkilerinin az olması için ilacınızı nasıl almanız gerektiğini doğru öğrenin ve mutlaka söylenildiği şekilde kullanın.

Yayınlama Tarihi: 18/11/2022

Son güncelleme tarihi: 18/11/2022