Sağlıkta Basit “Neden, Niçin, Nasıl, Bu Nedir”ler
Grip ve Soğuk Algınlığı Arasındaki Farklar ve Benzerlikler Nelerdir?
Soğuk algınlığı ve grip aynı şey zannedilip birbirinin yerine kullanılabiliyor. Oysa soğuk algınlığı ve grip birbirinden farklı hastalıklardır.
Soğuk Algınlığı
Grip
(Halk arasında nezle veya üşütme olarak da bilinir.)
İkisi de solunum yolu enfeksiyonudur. Soğuk algınlığı üst solunum yollarından bulaşır ve genellikle sadece üst solunum yollarında kalır.
Üst solunum yollarına bulaşıp çoğalan ve yayılan ve bütün vücudu etkisi altına alabilen bir hastalıktır. Vücuda girdikten sonra bir yerde kalmayabilir, alt solunum yollarına hatta tüm vücuda yayılabilir. Bu da daha ağır bir hastalık sürecinin yaşanmasına neden olabilir.
Soğuk algınlığına 200’e yakın virüs sebep olur. Rninovirüsler, Parainfluenza, Coronavirüsler (Covid-19 yapanı değil, başka çeşitleri) gibi.
Tüm bu virüslerin ayrıca pek çok alt tipi ve bağışıklık sistemimizden kaçabilmek için sürekli değişime uğradıklarından, diğer varyantları vardır. Vücudumuz birine bağışıklık üretse de diğer tipleriyle veya varyantlarıyla tekrar takrar soğuk algınlığı geçirebiliriz.
Grip hastalığına İnfluensa virüsü sebep olur.
Bu grip virüsü tek bir virüs değildir, alt tipleri vardır ve ayrıca İnfluenza virüsü, bağışıklık sistemimizden kaçmak için sürekli mutasyona yani değişime uğrar, yani sürekli değişen kılıklara bürünür. Dolayısıyla vücudumuz bunlardan birine bağışıklık üretse de diğer tipleriyle veya varyantlarıyla tekrar tekrar grip geçirebiliriz.
Belirtiler yavaş başlar.
Başlangıcı anidir, belirtiler birden başlar.
Bulaşıcıdır.
Bulaşıcıdır.
Doğrudan temas – Soğuk algınlığı olan kişiler genellikle soğuk algınlığı virüsünü burun salgılarıyla bulaşmış ellerinde taşırlar. Virüs ciltte canlı kalabilir ve en az iki saat boyunca başka bir kişiye bulaşabilir. Bu nedenle, hasta bir kişi birinin elini sıkarsa ve o kişi daha sonra gözüne, burnuna veya ağzına dokunursa, virüs bulaşabilir. Hasta olan kişi elini burnuna götürüp sonra bir nesneye elini sürerse ve diğer kişi de gelip o nesne ile temas ederse de hastalık bulaşabilir. Damlacık yoluyla – Ayrıca, konuşma, hapşırma, öksürük sırasında ağızdan burundan çıkan damlacıkların sağlıklı bireyler tarafından alınması ve/veya bu damlacıkların bulaştığı yüzeylere, nesnelere ellerini sürdükten sonra ağıza, buruna, göze ellerin sürülmesiyle bulaşır. |
Damlacık yoluyla -Hasta kişinin (semptomlu veya asemptomatik, yani herhangi bir belirtisi olsun veya olmasın) konuşması, öksürmesi, hapşırması sırasında ağzından ve burnundan çıkan, virüs içeren damlacıklar havaya dağılır ve bir – iki metreye kadar yayılabilir ve bu damlacıkları soluyan yakın çevredeki kişilere bulaşabilir.
Doğrudan temas – Ayrıca bu damlacıkların bulaştığı yüzeylere, nesnelere ellerini sürdükten sonra ağıza, buruna, göze ellerin sürülmesiyle bulaşır.
Belirtileri; Semptomları gribe göre daha hafiftir. Burun akıntısı, burun tıkanıklığı, hapşırma, boğaz ağrısı daha sık görülür.
Kas ağrısı, baş ağrısı, kırgınlık, halsizlik, öksürük, baş ağrısı nadir görülür.
Soğuk algınlığında ateş yine nadir görülür.
Belirtileri; Ani başlayan ateş, öksürük, baş ağrısı, kas ve eklem ağrısı, şiddetli halsizlik, daha az olarak da boğaz ağrısı, hapşırma ve burun akıntısı ile karakterizedir. Öksürük şiddetli olabilir ve iki veya daha fazla hafta sürebilir.
Mide bulantısı, kusma ve ishal görülebilir bu bulgu çocuklarda daha sıktır.
Nadir olarak tat veya koku değişikliği veya kaybı olabilir.
En yaygın komplikasyonlardan biri, genellikle virüslerin neden olduğu ve çok daha az sıklıkla (yaklaşık yüzde 2 oranında) bakterilerin neden olduğu sinüzittir.
Soğuk algınlığı sonrasında zatürre veya bronşit gibi alt solunum yolu enfeksiyonları, viral veya bakteriyel orta kulak iltihabı gelişebilir.
Soğuk algınlığı, astım hastalarında astım krizini tetikleyebilir.
Soğuk algınlığından kaynaklanan komplikasyonlar daha hafifken grip daha ciddi komplikasyonlara neden olabilir.
Hastalık hafif geçirilebilir, şiddetli geçirilebilir ve hatta ölümle sonuçlanabilir. Hastaneye yatış gerektirecek ağır hastalık ve ölüm ağırlıklı olarak yüksek risk grupları arasında (59 ayın altındaki çocuklar, yaşlılar, kronik hastalığı olan kişiler hamile kadınlar, herhangi bir nedenle bağışıklığı baskılanmış kişiler) görülmektedir.
Soğuk algınlığına neden olan virüslerin özel bir tedavisi yoktur. Çoğu tedavi, bazı semptomları hafifletmeyi ve hastanın kendisini daha rahat hissetmenizi sağlar, soğuk algınlığını kısaltmaz veya iyileştirmez. Soğuk algınlığı belirtileri herhangi bir tedavi olmaksızın bile zamanla düzelecektir. Üstelik bu soğuk algınlığı ilaçlarının bir kısmı altta yatan bir hastalığınız varsa veya mevcutta kullandığınız başka bir ilaç, size zarar bile verebilir. Soğuk algınlığı tedavisi; istirahat, yeterli sıvı alımı, sağlıklı beslenme, çok ihtiyacınız olursa ve size zarar vermeyecekse belirtileri azaltacak ateş düşürücü, ağrı kesici, burun damlası gibi ilaçlar. Soğuk algınlığı tedavisinde kesinlikle antibiyotik kullanılmaz. Antibiyotik virüslere etki etmez, aksine zarar verebilir ve mikroplara direnç gelişir. Ancak üzerine ilave bakteriyel bir enfeksiyon eklenmişse zaten hekiminiz size antibiyotik verecektir. |
Tedavi yöntemi soğuk algınlığıyla aynıdır. Sadece ciddi komplikasyon gelişecek risk grubunda olanlar ve hastalığı ağır geçirenlerde gribe etkili antiviral ilaçlar (antibiyotik değil) hekim gözetiminde kullanılabilir.
Soğuk algınlığına 200’ün üzerinde virüs yol açabiliyor. Bu yüzden soğuk algınlığına yönelik aşı gibi bir korunma metodu henüz bulunmuyor.
Hastalığı önlemenin en etkili yolu aşıdır. Güvenli ve etkili aşılar mevcuttur ve 60 yılı aşkın süredir kullanılmaktadır. Aşıdan kaynaklanan bağışıklık zamanla azalır. Üstelik grip virüsü kendini yenileyen bir virüstür. Biz geçmiş yılın virüsüne karşı aşı yaptırıyoruz ama o virüs bir sonraki yıl kendini yeniliyor. Bu nedenle gripten korunmak için yıllık aşılama önerilir.
Aşı olduktan sonra gribe yakalanırsanız, belirtileriniz aşılanmamış kişilere göre daha hafif olur ve daha kısa sürer.
Yayınlama Tarihi: 02/05/2022
Son güncelleme tarihi: 02/05/2022