Sağlıkta Basit “Neden, Niçin, Nasıl, Bu Nedir”ler

Sağlıkta Basit “Neden, Niçin, Nasıl, Bu Nedir”ler

Şeker hastasıyım, kan şekerimi neden kontrol altında tutmalıyım, fazla yükselmesinin veya düşmesinin bana ne zararı olabilir?

Şeker hastalığı tedavisinin temel hedefi, kan şeker düzeylerinizi hedef değer aralığında (açlık  80-130 mg/dl, tokluk  <  180 mg/dl) tutmaktır.

Bunun iki sebebi vardır:

  • Güvenliği sağlamak
  • Kronik yan etkilerin gelişmesini önlemek ve yaşam kalitesini artırmak.

Aynı zamanda enerjinizin ve ruh halinizin de iyi olmasını sağlar

  • Güvenliği sağlamak deyince ne anlıyoruz?
  • Evde kan şekeri takibi yaparak ani ve ciddi kan şekeri düşüklüklerini tespit edebilirsiniz. Böylelikle kan şekeri düşüklüğüne karşı da önlemlerinizi alabilirsiniz. Kan şekeri düzeyinin 70 mg/dl veya altına düşmesi kan şekeri düşüklüğü yani hipoglisemi olarak tanımlanır. Bu değerlerdeyken her zaman belirti vermeyebilir ve zamanında hipoglisemiyi ortadan kaldıracak önlemleri almazsanız daha da ağırlaşır. 54 mg/dl veya altına düşmesi ise ağır/ciddi kan şekeri düşüklüğü yani ağır hipoglisemi diye adlandırılır ve bayılma ve hatta nöbet geçirmeye kadar gidebilir ve bu durumda birinin size yardımcı olması gerekir. Kan şekeri düşüklüğünün oluşumuna zemin hazırlayacak nedenler ortadan kaldırıldığında bu risk de uzaklaştırılmış olur.
  • Kan şekerinin ani ve çok ciddi yükselmeleri sonucu ketoasidoz veya şeker koması da dediğimiz tablolar görülebilir. Bu, hayatı tehdit eden ciddi bir durumdur. Kan şekeriniz 240 mg/dl ve üzerinde olduğunda dikkatli olmalı, doktorunuzu aramalı, ne yapmanız gerektiğini danışmalısınız. 300 mg/dl ve üzerinde süreklilik gösterdiğinde ise derhal hastaneye gitmelisiniz. Özellikle enfeksiyon veya ilave hastalık durumlarında kan şekerinizi sık sık kontrol etmelisiniz çünkü bu gibi durumlar kan şekerinizin normal seyrinin dışına çıkmasına neden olabilir.
  • Kronik yan etkilerin gelişmesini önlemek ve yaşam kalitesini artırmak.

Şeker Hastalığı kronik bir hastalıktır, yani şeker hastalığı kişinin sürekli arkadaşıdır. Sizin kontrolünüz altında olduğu müddetçe iki iyi arkadaş olabilirsiniz. Çünkü şeker hastalığı tedavisinin en temel amacı olan kan şekeri seviyelerinizi hedef değerler aralığında tutmak için yapacağınız şeyler (sağlıklı ve hastalığın gerektirdiği şekilde beslenme, spor yapma ve/veya hareketli olma, sağlık kontrollerine düzenli gitme gibi) zaten sağlıklı olmamızı sağlayan şeyler olduğundan başka pek çok hastalıklara karşı da koruyacak ve sağlıklı ve aktif bir hayat sürmenizi sağlayacaktır. Bu nedenle şeker hastalığı tedavi ekibinin anahtar kişisi, en önemli kişisi sizsiniz. 

Neden hedef glükoz değerlerini tutturmalıyız?  Kan şekeri kontrol altında olmazsa ne olur?

Kan şekeri düzeyi uzun süreler yüksek değerlerde kalırsa, uzun vadeli ve ciddi bir takım sağlık sorunlarına yol açabilir.

  1. Uzun süreler kan şekerinin yüksek olması, büyük ve küçük damarları tahrip eder. Tahribat hangi organda ise ona ait sorunlar görülür.
    1. Kalp damarlarının etkilenmesiyle kalp hastalıkları ve kalp krizi, felç geçirme gibi durumlar ortaya çıkar. Diğer insanlarla karşılaştırıldığında şeker hastalığı olan bir kişinin kalp krizi ve felç geçirme olasılığı, bu hastalığı olmayan kişilere göre 2 ila 3 kat daha fazladır. Hatta felç ve kalp krizi geçirme yaşı diğerlerine göre daha gençtir ve daha şiddetli ve daha ölümcüldür.
    2. Ayak damarlarının etkilenmesi sonucu ayakların beslenmesi bozulacağından ve buna ayak sinirlerinin de etkilenmesi eklenince ayaktaki kötüleşmenin habercisi anlamındaki ağrı da duyulmayacağından ayak kesilmelerine kadar giden ayak yaraları olabilecektir.
  • Böbreklerin hasar görmesi sonucu diyaliz ve/veya böbrek nakli gerektirebilecek böbrek hastalıkları görülebilir.
  1. Gözlerin hasar görmesi sonucu körlüğe kadar giden görme bozuklukları görülebilir.
  1. Uzun süreler devam eden yüksek kan şekeri sinirlere de zarar verir ve bu sinirler vücudun farklı bölgelerine mesaj göndermeyi durdurabilir. Ayak, kol gibi organlarınıza ait sinirlerin hasarı, hafif uyuşukluktan normal aktiviteleri yapmayı zorlaştıran ağrıya kadar değişen sağlık sorunlarına neden olabilir. İç organların sinirleri tutulursa da mide barsak sorunları, idrar kesesi sorunları, cinsel fonksiyon bozuklukları olur.
  2. Kan şekerinizin kontrol altında olması aynı zamanda enerjinizin ve ruh halinizin de iyi olmasını sağlayacaktır.

Tüm bu bahsettiğimiz kronik problemler bazen o kadar sinsi oluşur ki ancak geri dönülemez aşamada fark edebilirsiniz. Bunların ortaya  çıkmasını engellemek, kan şekerini sürekli olarak istenen, hedef değerler arasında tutmakla mümkündür. Ve bunun kontrol altına alınması, tıbbi tedavi, kendi öz bakımını ve ölçümlerini yapmak ve hayat tarzı değişikliği ile olur. Yani bu üçü için de sen gereklisin, anahtar faktör  olarak. Bütün bunların sonucunda yapacağın tek şey var, kan şekeri düzeylerini hedef değerlerde tutmak.   

 

Yayınlama Tarihi: 14/02/2022

Son güncelleme tarihi: 14/02/2022